به نقل از «تسنیم»

خسروپناه: سند تحول در علوم انسانی هنوز تدوین نشده است

تاریخ انتشار: ۲۶ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۰۳۲۴۳

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بر ضرورت ظرفیت شناسایی در دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها برای تحول در علوم انسانی تأکید کرد. - اخبار سیاسی -

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری تسنیم به نقل از مرکز رسانه و روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در کمیسیون هفتمین کنگره بین المللی علوم انسانی در دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم با محکوم کردن توطئه‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی در غزه، با اشاره به تحول در علوم انسانی اظهار کرد: در جلسه 350 شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1388 آئین‌نامه شورای تحول علوم انسانی مصوب شده است، این آئین‌نامه دارای 8 ماده است که مهمترین ماده آن ماده سوم با عنوان وظایف و اختیارات است، در این زمینه 10 وظیفه برای شورای تحول تعیین شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی ادامه داد: در 14 سالی که از عمر این شورا می‌گذرد دو وظیفه اصلاح سرفصل‌های درسی و تألیف کتبی درسی بیشتر مورد توجه بوده است و انتظار فرهیختگان علوم انسانی این است که اقدامات بیشتری اجرایی شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: رئیس شورای تحول علوم انسانی معتقد است که باید پژوهشگاه تحول علوم انسانی ایجاد شود تا از طریق اعضای هیئت علمی که جذب این پژوهشگاه می‌شود موضوع تحول در علوم انسانی دنبال شود که این پیشنهاد مورد موافقت اعضای شورای عالی قرار نگرفته است. همچنین در دور پیشین وزارت علوم همکاری مناسبی برای دستیابی به تحول در علوم انسانی صورت نگرفت.

استاد خسروپناه ادامه داد: برای تحول در علوم انسانی باید ظرفیت‌های موجود در علوم انسانی شناسایی شوند، تعدادی زیادی جوان نخبه در علوم انسانی اسلامی فعال هستند که از ظرفیت آنها استفاده نمی‌شود، بنابراین لازم است ظرفیت‌شناسی در دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، حوزه‌های علمیه و حتی گروه‌های آموزشی صورت گیرد.

وی با تأکید بر تدوین راهبردها و سیاست‌ها در علوم انسانی گفت: متأسفانه تاکنون سند تحول در علوم انسانی تدوین نشده است، نقشه جامع علمی کشور نیز اشاراتی کوتاهی به علوم انسانی دارد بنابراین سیاست‌های علوم انسانی در کشور مشخص نشده است در این مسیر به جای مدیریت تحول در علوم انسانی باید حکمرانی تحول علوم انسانی را مدنظر داشته باشیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به راهبری تحول در علوم انسانی اضافه کرد: برای راهبری تحول در علوم انسانی باید تصدی‌گری را کنار گذاشت، چراکه اگر اموری نظیر اصلاح سرفصل‌ها، تألیف کتاب و تشکیل کارگروه‌های موضوعی برعهده شورای تحول علوم انسانی باشد دیگر امکان راهبری وجود نخواهد داشت.

خسروپناه همچنین خواستار شناسایی استادان و دانشجویان معتقد به تحول علوم انسانی شد و گفت: اگر ستادی از اساتید و دانشجویان متخصص در علوم انسانی اسلامی ایجاد شود امکان راهبری این افراد در دانشگاه‌ها وجود خواهد داشت.

وی بر ایجاد طرحی نو در علوم انسانی تأکید کرد و ادامه داد: برای تحول در علوم انسانی باید مأموریت مجلات، کتب درسی، رشته‌ها، دانشکده‌ها تغییر کنند، دانشکده‌های کنونی دانش‌محور هستند و موضوع‌محور نیستند، مثلا برخی دانشکده‌های حقوق و روانشناسی برنامه‌های دانشی خود را پیش می‌گیرند و توجهی به چالش‌هایی نظیر خانواده یا آسیب‌های اجتماعی ندارند، در حالی که اگر دانشکده‌های موضوع محور نظیر خانواده ایجاد شود حقوق و روانشناسی در این دانشکده با تأکید بر موضوع خانواده دنبال می‌شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر رصد و راه‌سنجی سیاست‌ها عنوان کرد: برای حکمرانی تحول علوم انسانی باید راه‌سنجی و اثربخشی مستمر در دستور کار باشد چراکه علاوه بر نظارت بر اجرای سیاست‌ها باید اثربخشی آنها نیز بررسی شود و در صورتی که سیاستی اثربخش نبود اصلاحات لازم صورت گیرد.

خسروپناه با تأکید بر مدل حکمرانی ولایی و مردم‌سالاری در تحول علوم انسانی تأکید کرد: حکمرانی ولایی هرمی نیست چراکه ولی در رأس قرار نمی‌گیرد بلکه در مرکز است، بنابراین در مسیر حکمرانی تحول علوم انسانی باید از مشارکت حداکثری نخبگان استفاده شود. همچنین باید مأموریت‌ها چابک و مشخص تدوین شود تا دانشگاه‌ها توان اجرای آنها را داشته باشند.

انتهای پیام/

 

منبع: تسنیم

کلیدواژه: عبدالحسین خسروپناه شورای عالی انقلاب فرهنگی دانشگاه های جمهوری اسلامی ایران دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تحول در علوم انسانی تحول علوم انسانی دانشکده ها دانشگاه ها شورای تحول سیاست ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۰۳۲۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دیدگاه‌های متعدد در اسلامی‌سازی علوم انسانی بررسی شد

نشست «پیشینه‌شناسی رویکردهای اسلامی به علوم انسانی» با حضور طلاب و علاقمندان به این حوزه به همت مؤسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی(ره) وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان برگزار شد.

حجت‌الاسلام سید رسول موسوی عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث مؤسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی(ره) در این نشست، اظهار داشت: یکی از مباحثی که در نظام جمهوری اسلامی مهم است، مباحث علوم انسانی است، به این معنا که علوم انسانی باید بومی شود و به تعبیر دقیق‌تر اسلامی‌سازی علوم انسانی یعنی نگاه ما به انسان یک نگاه معنوی و الهی باشد، رویکرد کشورهای غربی به علوم انسانی غالباً اومانیستی و انسان‌محوری است و طبیعتاً هنگامی که اختلاف مبنایی حاصل شد در شاخه‌ها و فروع نیز به طریق اولی اختلافاتی وجود دارد.

وی ادامه داد: مسئولین و پژوهشگران، کتاب‌های متعددی درخصوص اسلامی‌سازی علوم انسانی نوشته‌اند و دیدگاه‌ها و نظریات بسیاری در این رابطه وجود دارد که می‌توان به آن‌ها مراجعه کرد، بحث روش‌شناسی نیز در این خصوص مهم است.

وجود دو دیدگاه در اسلامی‌سازی علوم انسانی

این پژوهشگر علوم دینی با اشاره به وجود دو دیدگاه در رابطه با اسلامی‌سازی علوم انسانی، تصریح کرد: یک دیدگاه از منظر فلسفی بررسی می‌شود، یعنی از دانش و علم فلسفه به ویژه حکمت متعالیه که ملاصدرا آن را بنیان نهاده، برای اسلامی‌سازی علوم انسانی استفاده شود و فارابی نیز از فیلسوفانی است که از او به عنوان مؤسس توسعه فلسفه به علوم اجتماعی و انسانی یاد می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: در یونان هم دیدگاهی اجتماعی نسبت به علوم انسانی وجود داشت و علوم انسانی دارای جایگاه بود، پس پیوندی میان فلسفه و دانسته‌های اجتماعی و علوم انسانی از ابتدا در یونان وجود داشته است و پس از ورود فلسفه به حوزه اسلامی توسط مسلمانان و فیلسوفانی همچون خواجه نصیرالدین طوسی، بوعلی سینا و فارابی نگاه به فلسفه چنین بود که بر علوم انسانی مسلط است.

حجت‌الاسلام موسوی یادآور شد: استفاده از قرآن و سنت، روشی دیگر در رابطه با اسلامی‌سازی علوم انسانی است، پیشینه‌ این روش نیز به مفسرینی باز می‌گردد که از نگاه قرآن و حدیث، مطالبی را بیان کردند.

طبقه‌بندی تفسیرهای قرآنی

وی درخصوص طبقه‌بندی تفسیرهای قرآنی اظهار کرد: تفسیرهای اجتماعی، تفاسیری هستند که به مردم، جامعه و نیازهای اجتماعی توجه دارند، تفاسیر عصری(زمانی) هم مسائل روز و مورد نیاز را بیان می‌کنند و دسته سوم نیز شامل تفاسیر موضوعی هستند که نیازهای جامعه را بر مبنای آیات قرآن پاسخ می‌دهند یعنی موضوع از جامعه استخراج شده و براساس قرآن بررسی می‌شود که کتاب «سنت‌های تاریخ در قرآن» از شهید سید محمد باقر صدر نیز در راستای تفسیر موضوعی است.

مدیر گروه و عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث مؤسسه آموزش عالی حوزوی علامه مجلسی(ره) یادآور شد: در جلد چهارم از تفسیر المیزان و ذیل آیه ۲۰۰ سوره آل عمران «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»، کلمه «رابِطُوا» مباحث اجتماعی را از منظر قرآن بیان کرده است.

وی خاطرنشان کرد: به حمدلله در بحث اسلامی‌سازی علوم انسانی، چه با روش فلسفی و استفاده از ایده‌های فیلسوفان و چه با روش تفسیری، منابع و پیشینه متعددی وجود دارد.

حجت‌الاسلام موسوی با تقسیم تفسیر موضوعی به دو نوع درون قرآنی و برون قرآنی، ابراز کرد: منظور از تفسیر موضوعی درون قرآنی آن است که موضوع در قرآن وجود دارد و تفسیر موضوعی برون قرآنی به مسائل روز و دانش‌های بشری اشاره دارد.

ساختارگرایی و کارکردگرایی

وی درباره کارکردهای خانواده، گفت: اصل پیدایش کارکردهای خانواده در غرب مطرح شد و کتاب‌های متعددی نیز در این رابطه نوشته‌اند، به طور کلی دو شاخه و مکتب فکری در تمام عرصه‌ها میان غربیان رواج دارد که مباحث را به دو شاخه ساختارگرایی و کارکردگرایی تقسیم می‌کند.

این پژوهشگر علوم دینی تأکید کرد: ساختارگرایان معتقد بودند در موضوعات علوم انسانی می‌بایست به مبادی، ساختارها، اصول و ریشه‌ها نگریست ولی به فواید و منافع کمتر توجه داشته‌اند، کارکردگرایان نیز در پی تحولاتی که در غرب به وجود آمد، منفعت‌گرا شدند و به سمت بیان کارکردها و فواید رفتند.

وی یادآور شد: خانواده از مباحث بین رشته‌ای استف به این معنا که هم در روان‌شناسی و هم در جامعه‌شناسی مورد بحث قرار می‌گیرد، اما از آنجا که مبحثی اجتماعی به‌شمار می‌رود، پس جامعه‌شناسان بیشتر به آن پرداخته‌اند، جامعه‌شناسان کارکردگرا نیز بحثی با عنوان «کارکردهای خانواده» را مطرح کردند که برای مثال بحث تولید مثل و تنظیم و کنترل نسل را از کارکردهای خانواده برشمردند.

حجت‌الاسلام موسوی خاطرنشان کرد: آیات قرآن به گونه‌ای است که هم به بحث ساختار خانواده و هم کارکرد خانواده نظر دارد، در گام اول می‌بایست با استفاده از روش «معادل‌یابی واژگانی»، آیات مربوط به خانواده همچون ولد، ابن و بنت را از قرآن استخراج کنیم، سپس در گام بعدی آن‌ها را مرور کرده و هر کدام با بحث کارکردها متناسب است را مورد توجه بیشتری قرار دهیم.

انتهای پیام. /